75
naøy, laïi raát coù theå voâ hieäu vôùi treû khaùc. Vieäc löïa
choïn moät phöông phaùp giaùo duïc thích hôïp tuøy
thuoäc ngöôøi daïy doã, duø cho ngöôøi aáy laø Ñoaøn
Tröôûng hay vò Tuyeân uùy.
Ñaïo giaùo chæ coù theå do chaáp nhaän chöù khoâng
theå do giaûng daïy maø coù ñöôïc (Religion can be only
“caught” not taught). Ñaïo giaùo khoâng phaûi laø moät
boä aùo ta chæ khoaùc vaøo moãi ngaøy chuû nhaät. Ñaïo
giaùo laø thaàn phaàn thöïc söï cuûa tính khí ñöùa treû, vaø
laø söï phaùt trieån cuûa taâm hoàn chöù khoâng phaûi laø lôùp
son beân ngoaøi coù theå caïo boû ñi ñöôïc. Ñaïo giaùo laø
yeáu toá cuûa nhaân phaåm, cuûa söï khaéc phuïc noäi taâm
chöù khoâng phaûi laø
moät moân hoïc.
Laáy kinh nghieäm baûn thaân cuûa moät ngöôøi ñaõ
töøng ñieàu khieån haøng vaïn ngöôøi maø noùi, toâi ñaõ ñi
ñeán keát luaän naøy, ñoù laø : haønh ñoäng cuûa ña soá
chuùng ta hieän nay ít do loøng tin töôûng veà ñaïo giaùo
höôùng daãn. Ñieàu naøy moät phaàn lôùn coù theå laø vì,
trong vieäc daïy giaùo lyù cho treû, chuùng ta thöôøng daïy
hoïc thay vì giaùo duïc chuùng.
Keát cuoäc laø chæ coù nhöõng ñöùa treû khaù nhaát
trong caùc lôùp giaùo lyù hay Thaùnh kinh môùi hieåu
ñöôïc yù nghóa, nhöng trong raát nhieàu tröôøng hôïp, vì
quaù chuù troïng ñeán danh döï neân chuùng ñaõ boû soùt
maát tinh thaàn cuûa baøi hoïc vaø vì theá ñaõ trôû thaønh
nhöõng ngöôøi soát saéng vôùi moät taâm hoàn heïp hoøi,
trong khi ñoù ña soá laïi chaúng bao giôø ñöôïc thöïc söï
thoûa maõn vaø sau khi ra khoûi lôùp hoïc, chuùng ta ñaõ
