94
ñaén, söï hoaït ñoäng vaø caû kyû luaät nöõa; nhöng ñieàu
caàn thieát hôn caû laø moãi treû phaûi söû duïng ñaàu oùc
mình maø hoaøn taát phaàn vieäc cuûa chính mình ñeå
cho coâng vieäc cuûa toaøn theå ñöôïc troïn veïn. Ngoaøi ra
caùc cuoäc thi ñua veà nhöõng moân aáy raát laø haøo höùng
ñoái vôùi treû cuõng nhö ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ñöùng
xem. Sau nöõa caùc cuoäc thi ñua naøy laøm phaùt trieån
caùc ñöùc tính luaân lyù vaø loøng ngay thaúng cuûa treû.
Ta caàn phaûi daïy cho treû ñöøng bao giôø ghen tî,
böïc töùc hoaëc coâng kích “chieán thuaät” cuûa ñoái
phöông, moät khi beân mình bò thua, vaø, duø coù thaát
voïng ñeán ñaâu, cuõng vaãn phaûi toû loøng thaønh thöïc
khen phuïc beân thaéng. Ñoù laø kyû luaät töï giaùc vaø loøng
vò tha vaø nhö vaät seõ coù theå reo raéc thieän caûm ñi
moïi nôi ñeå phaù tan moái hieàm khích.
Ngaøy xöa toâi bieát coù moät trung ñoaøn ít daïy
nghieâm taäp cho taân binh; hoï chæ höôùng daãn cho taân
binh caùch thöùc ñi ñöùng vaø daën phaûi coá
maø taäp luyeän
laáy. Chöøng naøo thaønh thaïo caùc taân binh seõ ñöôïc
höôûng moïi quyeàn lôïi nhö caùc binh só khaùc. Nhö vaäy
töùc laø caùc taân binh phaûi töï taäp ñeå trôû neân ñöùng ñaén
thay vì baét ngöôøi khaùc phaûi taäp cho mình roøng raõ
trong maáy thaùng trôøi. Caùc taân binh ñaõ töï taäp döôït
laáy vaø giuùp ñôõ laãn nhau ñeå choùng qua giai ñoaïn hoïc
taäp maø chæ maát coù nöûa thôøi gian thöôøng leä.
Nhö vaäy, moät laàn nöõa ta laïi thaáy raèng giaùo duïc
khaùc vôùi daïy hoïc. Keát quaû thaâu löôïm ñöôïc laø nhôø ôû
söï khuyeán khích cao voïng vaø tinh thaàn traùch nhieäm
