Page 29 - LL2024-1
P. 29
chuẩn và tại sao lại là “Lòng lợn âm dương”. Cuộc đổi đời đã thay đổi tất cả
Trên nhan đề Vịnh Tranh Gà Lợn thì rõ là Cục tác nữa chi ngừng ủn ỉn
tranh dân gian đặc thù là tranh Đông Hồ, tức Nghe rồng ngân váng khúc tân thanh
làng Đông Hồ (Bắc Ninh), có nghề làm tranh Tân thanh này khúc đoạn trường.
mộc bản dân gian nổi tiếng: Một nỗi đoạn trường mà chỉ có nhà thơ mới
“Tranh Đông Hồ gà lợn nét tươi trong linh cảm được khi chứng kiến giây phút giao
Màu dân tộc sáng bừng trên giấy điệp” thời mùa xuân Bính Thìn xa ấy.
Và khi nhắc đến tranh dân gian Đông Hồ thì
không thể không nhắc đến bức ‘’Đàn Lợn Âm Rồng không là một chủ đề của tranh mộc
Dương›› khắc họa những con lợn béo tốt với bản dân gian. Hình tượng Rồng, đứng đầu
xoáy lưỡng nghi âm dương trên mình. Lưỡng trong hàng tứ linh : Long Ly Qui Phụng, nhưng
nghi luân chuyển hết âm tới dương, hết sáng rồng không có thật, lại được xếp trong 12 con
đến tối, như thời thế, và mộc bản làng Đông Hồ giáp. Nhà thơ cho rồng ngân váng khúc đoạn
nhắc khéo đến người bạn thơ cố tri đã khuất núi trường, vì đó là năm con Rồng, nhà thơ nằm dài
từ lâu là cố thi sĩ Đông Hồ, để nối với câu “mắt trên Gác Bút nghiền ngẫm số phận đất nước
gà huynh đệ bao lần quáng” trên. tang thương .
Tân thanh này khúc đoạn trường.
Thêm nữa, (lòng) con lợn trong câu thơ Lặng nghe tiếng cái loa phường oang oang.
lại làm ta liên tưởng đến lòng dạ con lợn chúa
Napoleon trong Trại Súc Vật (Animal Farm) của Thôi đúng tiếng rồng ngân váng đấy thôi
G. Orwell, một truyện ngụ ngôn kể về một nhóm ngay trong ‘”mùa xuân đầu tiên” và mấy chục
súc vật trang trại nổi loạn chống lại người chủ năm liền sau đó cả đất nước lồng lộng tiếng
của chúng, hy vọng tạo ra một xã hội nơi các loa phường từ tờ mờ sáng đến khi tối mịt, làm
loài vật có thể bình đẳng, tự do và hạnh phúc, váng vất đầu óc nhân dân, mà không ai dám
được lãnh đạo bởi một bầy lợn. Cuối cùng, đời lên tiếng, cứ phải nghe rồng ngân dài dài …như
sống trong trang trại lặp lại tình trạng tồi tệ như một lời tiên tri … nhưng Vũ Hoàng Chương, chỉ
trước đây. Dưới chế độ độc tài của một con lợn một thời gian ngắn sau khi bài thơ được truyền
chúa tên Napoleon lãnh đạo, rất nhiều con lợn khẩu, ông đã bị bắt đưa vào khám Chí Hòa, như
hôi hám bẩn thỉu khác đã tập trung quyền lực, một ‘tên biệt kích phản động cầm bút’.
viết lại lịch sử, tuyên truyền tẩy não đám thú bị Sau 4 tháng tù đày, khi gần chết, ông được
cai quản trong một xã-hội-lợn toàn trị. thả về nhà và chỉ vài ngày sau nhà thơ uy vũ đã
qua đời.
Vịnh Tranh Gà Lợn, Vũ Hoàng Chương kết Nhà văn Mai Thảo kể lại: “Ngày thứ năm,
bằng hai câu nhuốm màu tang thương chua ngày 17 tháng 9, 1976, Gác Bút yên tĩnh với thi
chát. Gà ơi! Thôi cục tác; Lợn ơi! Thôi ủn ỉn để sĩ nằm đó, trên mặt sàn hiu quạnh. Rồi ngày
“nghe rồng ngân váng khúc tân thanh” hết, đêm xuống. Và định mệnh mở rộng cánh
Năm 1976 là năm Bính Thìn, tiếp nối một tay như một lớp sóng mênh mông vô tận đón
thời kỳ biến động kinh hoàng đầy máu lửa sau ông vào, lúc đó là vừa đúng 12 giờ đêm…! “
mùa xuân Ất Mão, mùa xuân cuối cùng của
miền Nam Tự Do. MAI NGỌC CƯỜNG
Giáp Thìn 2024
LIÊN LẠC 2024-1 • 29
